12.03.2021
Depozytariusze Pamięci - Sabina Haberman-Wolanski
Sabina Wolanski, ur. 8 czerwca 1927 r. w Borysławiu, córka Fischela Habermana i Sali z domu Kulawicz, siostra Joska (ur. 1924 r.), matka Philipa i Josephine.
Przed wojną mieszkała w Borysławiu, gdzie rozpoczęła naukę w miejscowej szkole. W okresie II wojny światowej przebywała w rodzinnym mieście i jego okolicy. Początkowo Borysław znajdował się pod okupacją sowiecką, a w latach 1941 - 1944 pod okupacją niemiecką. W sierpniu 1942 r. Sabinę wraz z matkę wciągnięto z kryjówki i zamknięto w kinie „Grażyna”. Wówczas, to miejsce było punktem koncentracji ludności żydowskiej, przed deportacją do obozu zagłady w Bełżcu. Pomimo sprzeciwu, dziewczynę rozłączono z matką i zabrano do segregowania przedmiotów skonfiskowanych deportowanym Żydom. Świadkiem deportacji matki był Josek, który po ujęciu został doprowadzony na stację kolejową. Ostatecznie chłopca wyselekcjonowano do robót i wraz z ojcem przebywał w obozie pracy. Obu zamordowano w kwietniu 1944 r. Tuż po zakończeniu wojny Sabina doprowadziła do ekshumacji ich ciał i pochówku na miejscowym cmentarzu żydowskim. Nastoletnia dziewczyna doczekała wyzwolenia przebywając w kilku miejscach: u ukraińskiej „mamki” swojego kuzyna, w bunkrze pod jednym z domów w Borysławiu, w obozie pracy oraz w lesie. Po wojnie zamieszkała na Dolnym Śląsku, po czym w 1948 r. wyjechała wraz mężem z Polski. Przez dwa lata przebywała w Paryżu, a następnie w 1950 r. wyjechała do Australii, gdzie urodziła dwoje dzieci i odniosła sukces zawodowy.
W maju 2005 roku wygłosiła przemówienie w trakcie otwarcia Pomnika Pomordowanych Żydów Europy. Zmarła 23 czerwca 2011 w Sydney.
Historię życia Sabiny Wolański przedstawia książka wydana w języku angielskim i niemieckim: Sabina Wolanski, Diana Bagnall, Destined to Live: One Woman's War, Life, Loves Remembered, London, New York, Sydney, Auckland 2008. Sabina van der Linden-Wolanski, Diana Bagnall, Drang nach Leben. Erinnerungen, Berlin 2010.
Ponadto w 2011 roku Australian Broadcasting Corp. wyprodukował dokument poświęcony historii Sabiny Wolański pt.: Australian Story - The Girl From Boryslaw.
Więcej na temat historii Sabiny przeczytają Państwo w prezentacji zamieszczonej poniżej.
[dostępność zapewniamy pod numerem tel. (+48) 84 665 25 10]