05.03.2021
„Kto ratuje jedno życie – ratuje cały świat” - Europejski Dzień Pamięci o Sprawiedliwych
W dniu jutrzejszym obchodzić będziemy Europejski Dzień Pamięci o Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. W tym dniu upamiętniamy wszystkich, którzy podczas II wojny światowej w heroiczny sposób pomagali Żydom, niejednokrotnie narażając własne życie. Uroczystość ta została ustanowiona przez Parlament Europejski w 2012 roku, by uhonorować pamięć osób, które sprzeciwiały się totalitarnym reżimom XX wieku.
Tytuł Sprawiedliwego Wśród Narodów Świata nadaje od 1963 roku Instytut Yad Vashem z siedzibą w Jerozolimie. Obecnie wśród uhonorowanych jest 7112 Polaków. Ich nazwiska w Alei Sprawiedliwych, stanowią największą grupę odznaczonych pośród różnych narodowości.
Europejski Dzień Pamięci o Sprawiedliwych obchodzony jest co roku 6 marca, w rocznicę śmierci Mosze Bejskiego. Bejski urodził się w 1921 roku w Działoszycach w województwie świętokrzyskim. Podczas wojny, po ucieczce z obozu pracy na Podgórzu, schronienie znalazł u swojego przyjaciela Mariana Włodarczyka w Krakowie. Nie chcąc narażać życia towarzysza, zadecydował wrócić do obozu pracy. Trafił do Płaszowa. Bejskiemu udało się podjąć pracę w fabryce Oskara Schindlera i doczekać końca wojny. Wyemigrował do Izraela, gdzie został sędzią Sądu Najwyższego, zainicjował powstanie Ogrodów Sprawiedliwych w Jerozolimie oraz współtworzył definicję „Sprawiedliwych wśród Narodów Świata”.
5 marca Ewelina Szumilak adiunkt w Muzeum i Miejscu Pamięci w Bełżcu poprowadziła zajęcia on-line dla młodzieży „Sprawiedliwi wśród Narodów Świata. Świadectwa i dylematy Polaków ratujących Żydów w czasie II wojny światowej”. Podczas prezentacji uczniowie Szkoły Podstawowej w Dobieszynie, Szkoły Podstawowej nr 4 im. Jana Matejki w Bolesławcu, Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Łaszczowie oraz Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Kościuszki w Lubaczowie poznali historię Sprawiedliwych z Bełżca, różne formy pomocy udzielonej Żydom przez Polaków, różnorodne postawy Polaków wobec Żydów podczas Zagłady. Zagadnienia poruszone podczas zajęć dotykają trudnych tematów: wyborów, moralności, prawa i odpowiedzialności. Dają również okazję do przemyśleń oraz dyskusji z uczniami: komu przysługuje miano człowieka sprawiedliwego? Co oznacza być „Sprawiedliwym wśród Narodów Świata”? Z jakimi dylematami musieli mierzyć się Polacy pomagający Żydom?