Blisko 15 prelegentów zabierze głos podczas konferencji naukowej on-line „Museum exhibitions in the Holocaust memorials: from Bełżec to Sobibór” organizowanej w dn. 4–5 czerwca 2024 r. Jest ona poświęcona szeroko rozumianemu oddziaływaniu wystaw powstałych w muzeach poobozowych. Zapraszamy do rejestracji i udziału w wydarzeniu. Obrady będą prowadzone w języku angielskim. Patronatem honorowym objął je Narodowy Instytut Muzeów.

Narracje muzealne w byłych obozach koncentracyjnych i ośrodkach zagłady starają się realizować dwa zasadnicze cele: upamiętniać pomordowanych i dokumentować historię obozów. W literaturze przedmiotu podkreśla się często, że ich wyjątkowa siła wynika z aury miejsc i fizycznej realności zachowanych śladów historycznych, rzadziej natomiast zwraca się uwagę na walory muzealne samych ekspozycji: sposób konstruowania przekazu czy tkwiący w nich potencjał edukacyjny.

Oddzielną kwestią jest „rozpoznawalność” tych muzeów jako realnych i symbolicznych form reprezentacji przeszłości. W tym kontekście pojawia się wiele pytań: Jak są one postrzegane przez odwiedzających, opinię publiczną, media czy środowiska muzealne w Polsce i innych krajach? Jaką rolę odgrywają w związku z tym w promowaniu edukacji na temat Holokaustu oraz kształtowaniu regionalnej i globalnej kultury pamięci? Jakie faktyczne znaczenie mają one dla organizacji zajmujących się badaniem, dokumentowaniem i upamiętnianiem zagłady Żydów z International Holocaust Remembrance Alliance (IHRA) na czele.

Głównym zamierzeniem jubileuszowej konferencji organizowanej w Muzeum i Miejscu Pamięci w Bełżcu jest podjęcie refleksji dotyczącej percepcji muzeów działających w miejscach Zagłady pod kątem ich wystaw. Przedmiotem dyskusji będą z jednej strony kwestie związane z kreowaniem ekspozycji (formy i treści narracji, wzajemne oddziaływanie między wystawami, krajobrazami poobozowymi i pomnikami), z drugiej zaś – aspekty dotyczące recepcji tych realizacji w sferze społecznej (public history, pamięć, edukacja). Pragniemy przeanalizować te zagadnienia z perspektywy dwóch ostatnich dekad, w których muzea i ekspozycje historyczne ulegały głębokim przeobrażeniom. Asumpt do tego stwarzają dwa wydarzenia muzealne: 20. rocznica otwarcia Muzeum i Miejsca Pamięci w Bełżcu z pierwszą w Polsce de facto wystawą narracyjną oraz udostępnienie zwiedzającym, blisko dwadzieścia lat później, Muzeum i Miejsca Pamięci w Sobiborze, gdzie z kolei prezentowana jest wystawa o charakterze dokumentalnym.

Oba te miejsca pamięci, a zarazem oddziały Państwowego Muzeum na Majdanku, posłużą jako case studies. Konferencja poświęcona jest jednak oddziaływaniu wystaw w muzeach poobozowych w szerszym ujęciu. Dlatego do wspólnej refleksji o ekspozycjach dokumentujących prześladowanie i eksterminację Żydów w latach II wojny światowej zapraszamy nie tylko ekspertów muzealnych, ale także przedstawicieli różnych instytucji w Polsce i za granicą zaangażowanych w pielęgnowanie i propagowanie pamięci o ofiarach Szoah.

---

Rejestracja

---

Program

4 czerwca (wtorek):

14.00–15.00 – Otwarcie konferencji i powitania: Tomasz Kranz (Państwowe Muzeum na Majdanku), Sara Bloomfield (United States Holocaust Memorial Museum), Eric Pickles (przewodniczący brytyjskiej delegacji w IHRA), Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

15.00–15.30 – Andrew Baker (American Jewish Committee), “Bełżec 20 Years ago. About the Creation of the Museum and Memorial”

15.30–16.30 – Zofia Wóycicka (Uniwersytet Warszawski), Key lecture: “Exhibitions at Holocaust Sites – an Overview Attempt”

16.30–17.00 – Pytania i dyskusja

17.00–17.30 – Przerwa

17.30–19.00 – Debata panelowa “Exhibitions at Memorial Sites and their Impact on the Holocaust Memory and Education – an International Perspective”. Uczestnicy: Christian Dürr (Mauthausen Memorial), Jacek Nowakowski (United States Holocaust Memorial Museum), Adelina Hetnar (Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau), James Bulgin (Imperial War Museum), prowadzenie: Łukasz Mrozik (Państwowe Muzeum na Majdanku)

5 czerwca (środa):

12.00–12.40 – Annemiek Gringold (Jewish Culture Quarter in Amsterdam), “The Holocaust Museums from the Dutch Perspective”

12.40–13.20 – Piotr Trojański (Uniwesytet Pedagogiczny w Krakowie), “Bełżec and Sobibór Museums and Memorial Sites in the Holocaust Education”

13.20–13.40 – Pytania i dyskusja

13.40–15.00 – Przerwa

15.00–15.40 – Jolanta Laskowska, Paulina Pętal (Państwowe Muzeum na Majdanku), “The Sobibór Permanent Exhibition and the Holocaust Education”

15.40–16.20 – Aleksandra Skrabek (Państwowe Muzeum na Majdanku), “The Bełżec and Sobibór Monuments as Spaces of the Holocaust Memory

16.20–16.40 – Pytania i dyskusja

16.40–17.00 – Zamknięcie konferencji